J. W. Borejsza, Piękny wiek XIX

„Przyszłość rysowała się w jasnych barwach, chociaż życie nie było łatwiejsze niż dziś. Wierzono że postęp w technice i medycynie rozwiąże wiele problemów. Demokraci wierzyli w hasła równości, wolności i braterstwa, socjaliści w obalenie kapitalizmu, liberałowie upajali się panującą wolnością. Wydawało się, że świat zmierza ku lepszemu.”

Jest to zbiór esejów literacko- naukowych uszeregowanych ze względu na tematykę w sposób chronologiczny. Są to eseje poświęcone najważniejszym wydarzeniom i problemom tego pięknego stulecia oraz najwybitniejszym ludziom działającym w tym okresie, przede  wszystkim Mari Skłodowskiej- Curie, Jarosławowi Dąbrowskiemu oraz Napoleonowi III.  Książkę prof. Borejszy można podzielić na dwie części. Pierwsza  to eseje dotyczące historii Polski i jej miejsca w  dziewiętnastowiecznej Europie ,druga część to teksty podsumowujące i opowiadające się z dziejami emigracji politycznych po kolejnych powstaniach narodowych. Oddzielnym typem są tutaj eseje, które mają charakter biograficzny. 

Dodatkowo w jednym z esejów Borejsza  zwraca uwagę na ważną rolę pozytywizmu i podkreśla jego zalety. Autor domaga się również o pamięci i szacunku dla omawianej epoki oraz twierdzi że epoka ta jest nośnikiem kultury i nauki, a państwo może rozwijać się w sposób spokojny, bez niepotrzebnych powstań narodowych i wojen. Eseje dokładnie obrazują poglądy autora na wiek XIX i przybliżają nam zarówno samą epokę jak i filozofię pozytywizmu.